ንገዛእ ርእስኻን ንኻልኦትን ተኸላኸል – ለበዋታት ብዛዕባ covid-19

Skydda dig själv och andra – rekommendationer om covid-19 på tigrinja.

ኣብዚ፡ ሕጽር ዝበለ ንገዛእ ርእስኻን ንኻልኦት ካብ covid-19 ንምክልኻል እንታይ ክትገብር ከም ዘድልየካ ሓበሬታ ክትረክብ ኢኻ።

ንናይ ገዛእ ርእስኻን ንኻልኦትን ንምክልኻል፥ ምስፍሕፋሕ ለበዳ ንኸየጋጥም ሓላፍነትካ ተሰከም።

ኵሉ ሰብ፡ ንናይ ገዛእ ርእሱን ንኻልኦትን ካብ ምልባዕ covid-19 ንምክልኻል ነናቱ ሓላፋነት ኣሎዎ’ዩ።

ክታበት ብምውሳድ ንነፍስኻ ተኸላኸል

ክታበት ምውሳድ እቲ ዝበለጸ ካብ covid-19 ብጽኑዕ ንኸይትሓምም እትከላኸሉ ኣገባብ እዩ።

ቤትስልጣን ጥዕና-ህዝቢ፡ ኵሎም’ቶም ደቂ 50 ዓመት ወይ ልዕሊኡ ዝኾኑ ሰባት፥ ክታበት covid-19 ንኺወስዱ ይላቦ። ብተወሳኺ፡ እቶም ኣባላት ናይ ሓደጋ ጕጅለ ዝኾኑ ደቂ 18 ዓመት ወይ ልዕሊኡ፥ መታን ብ covid-19 ብጽኑዕ ንኸይሓሙ፡ ክታበት ንኺወስዱ ይላቦ።

ክንደይ ዚኣኽሉ ክታበታት ንኽትወስድ ክንመኽረካ ንኽእል፥ ከከም ዕድሜኻን - ወይ ውን ኣበየናይ ናይ ሓደጋ ጕጅለ እትዊ ምዃንካን ብምሕሳብ እዩ።

ዋላ ነቶም ክታበት ንኺወስዱ ዘይንላበዎም ዘሎና፥ ካብ 18 ክሳብ 49 ዓመት ዝዕድሚኦም ሰባት ዚኸውን እኹል ብዝሒ ናይ covid-19 ክታበታት ኣሎና እዩ።

ኣብቲ ትነብረሉ ከባቢ ብኸመይ ክታበት ክትወስድ ከም ትኽእል፡ ኣብ ”1177.se” ኣቲኻ ኣንብብ።

ክታበት covid-19 ንምውሳድ ብኸምዚ ኣገባብ ትገብሮ (1177.se)

ዝተማልአ ጥዕና ዘሎዎም ቆልዑን መንእሰያት፡ ብሕማም covid-19 ብጽኑዕ ዚሓሙ ሳሕቲ ጊዜ እዩ። ነቶም ዕድሚኦም ትሕቲ 18 ዓመት ዝኾነ ሰባት፥ ናይ covid-19 ክታበት ንኺወስዱ ዚምከር፥ ምስቲ ዚሕክሞም ዶክቶር ብምልዛብ እዩ። ንሱ ድማ፡ እንተ ደኣ ኣብ መገዲ ምትንፋስ ዝኸበደ ተወሳኺ ሕማም ከስዕበሎም ከም ዚኽእል ተፈሊጡ፥ ወይ ውን ንኣብነት፡ እቲ ነፍስኻ ናይ ምክልኻል ዓቕሞም (immunförsvar) ጐዲሉ ምስ ዚህሉ እዩ።

እንተ ሓሚምካ ኣብ ገዛኻ ጽናሕ

እንተ ደኣ ሓሚምካ ወይ ውን ናይ covid-19 ምልክት ዚመስል ሕማም ተራእዩካ፤ ኣብ ገዛኻ ጽናሕ፡ ምስ ካልኦት ሰባት ውን ኣይትጸጋጋዕ። እዚ ድማ፡ ዋላ ባዕልኻ ነፍሰ-ምርመራ (självtest) ጌርካ ከም ዘይብልካ ምልክት እንተ ሃበካ እዩ።

ነቲ ኣጋጢሙካ ዘሎ ምልክት ሕማም ንምግምጋሙ ሓገዝ ምስ ዘድልየካ ወይ ውን ኣበይ ኬድካ ከም ትሕከም ምኽሪ ንምርካብ፥ ናብ ቁጽሪ ስልኪ 1177 ደዊልካ ሕተት።

ዘይተኸተብካ ምስ ትኸውን ፍሉይ ጥንቃቐ ግበር

ብመሰረት እቲ ”ቤትስልጣን ጥዕና ህዝቢ” ዚህቦ ምኽሪ ክታበት ዘይወሰድካ ሰብ፥ ንዓኻ ዚኸውን ፍሉይ ምኽሪ ኣሎ እዩ። ዕድሜኻ ወዲ 50 ዓመት ወይ ልዕሊኡ ወይ ውን ወዲ 18 ዓመት ወይ ልዕሊኡ - ምስኡ ውን ኣባል ናይ ሓደጋ ጕጅለ ዝኾንካ ሰብ፥ ብኮቪድ-19 ብጽኑዕ ክትሓምም ትኽእል ኢኻ። ስለዚ እንተደኣ ክታበት ዘይወሰድካ ዄንካ፥ ፍሉይ ጥንቃቐ ክትገብር ይግብኣካ። እዚ ማለት ድማ፡ መታን ሕማም ለበዳ ከይለግበካ፥ ካብ ናይ ሰብ ጽቕጥቅጥ ዘሎዎን - ካብ ኣብ ውሽጢ ቤት ዚግበር ዓበይቲ ኣኼባታትን ክትርሕቕ ይግብኣካ። እዚ ድማ፡ ብዝተፈልየ ኣብቲ ናይ ኮቪድ-19 ብሰፊሑ ዝላብዓሉ እዋናት ኣገዳስነት ኣሎዎ። እቶም ዘይተኸትቡ ብሕክምናዊ መግለጺ ኣባላት ናይ ሓደጋ ጕጅለ ዝኾኑ ሰባት፤ ንሳቶም ብጽኑዕ ንኽሓሙ ኣብ ሓደጋ ዘሎዉ ሰባት እዮም። ምስ ምዕባይ ናይ ዕድመ ውን፥ እቲ ብጽኑዕ ናይ ምሕማም ሓደጋ ዝተጋደደ እዩ።